Sirke, çok eski yıllardan beri kullanılan hepimizin bildiği bir üründür. Sofrada lezzet verici olarak kullanılmasının yanı sıra mayonez, hardal ve salça gibi birçok gıdanın hazırlanmasında kullanılır. Ayrıca gıdalarda aroma verici ve koruyucu olarak da kullanılabildiğini biliyor muydunuz? Peki ya hastalıkların tedavisinde ya da ilaç üretiminde kullanıldığını? Sağlıklı beslenmek isteyenler için önemli bir kaynak olan sirkenin pek çok çeşidi vardır. Bunlardan bazıları; dut, odun, üzüm, elma, nar, balsamik, yaban mersini ve pirinç sirkeleridir.

Peki Sirke Nedir?

Sirke, mayalar ve asetik asit bakterileri tarafından fermantasyonla üretilen bir üründür. İki aşamada üretilir. Bunlar: etil alkol ve asetik asit fermantasyonudur. Berrak ve sulu bir gıdadır. Rengi üretimde kullanılan hammaddenin çeşidine göre değişir. Hammadde olarak meyve ve tahıl gibi gıdaların yanı sıra şarap ve bira gibi alkollü içecekler de kullanılabilir.

Yavaş yöntem, çabuk yöntem, daldırma, derin kültür yöntemi, orleans yöntemi ve pastör yöntemi sirke üretiminde kullanılan yöntemlerden bazılarıdır.

Sirkenin kalitesi, elde edildiği hammaddeye ve üretim tekniğine göre değişir. Yapay sirke sadece su ve asetik asit içermektedir. Buna rağmen doğal sirkede asetik asit fermantasyonuna bağlı olarak oluşan pantotenik asit, pridoksin ve B1 vitamini gibi yan ürünler bulunur. Ayrıca doğal sirkenin bileşiminde organik asitler, vitaminler, mineraller, fenolik bileşikler, amino asitler ve melanoidinler bulunmaktadır. Bu maddeler sayesinde sağlığımız açısından yararlı olan birçok özelliğe sahiptir. Bunlar: antimikrobiyel, antihipertansif, antioksidan, antidiyabetik, antiobezite, antikarsinojenik ve antitümör özelliklerdir.

Sirkenin Faydaları

  • DNA hasarı ve kansere karşı etkilidirler.
  • Obezitenin önlenmesinde etkilidir.
  • Kalp atım hızı, kan basıncı ve tansiyon üzerinde olumlu sağlık etkilerine sahiptir.
  • HDL, LDL ve toplam kolesterol üzerinde olumlu birçok etkiye sahiptir: Yağ metabolizmasını düzenler ve vücutta yağ birikmesini önler.
  • İnsülin metabolizması üzerinde yararlı etkilere sahiptir. Bu yüzden diyabet hastalarına iyi gelir.
  • Gıda güvenliği açısından tehlike oluşturacak birçok mikroorganizmayı inhibe edebilir. Bu sebeple gıda proseslerinde kullanılan alet, ekipman ve yüzeylerin dezenfekte edilmesinde kullanılır. Ayrıca sebzelerde bulunabilen çeşitli patojen mikroorganizmalar sirkeli suda bekletilerek inhibisyona uğratılabilir.

KAYNAKLAR

  1. Altunbağ E, Zencir E. Türk ve Akdeniz Yemeklerinde Sirke Kullanımı. Journal of Gastronomy, Hospitality, and Travel 2018; 1(2): 45-54.
  2. Gökırmaklı Ç, Budak HN, Güzel Seydim ZB. Sirkenin Sağlık Üzerine Etkileri. Gıda 2019; 44 (6): 1042-1058.
  3. Şengün İ, Kılıç G. Farklı Sirke Çeşitlerinin Mikroflorası, Biyoaktif Bileşenleri ve Sağlık Üzerine Etkileri. Akademik Gıda 2019; 17(1): 89-101.
  4. Gökırmaklı Ç, Budak HN, Güzel Seydim ZB. Sirkenin Antimikrobiyel Etkisi. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 2019; 7(10): 1635-1640.

Yazar Hakkında

Medine KARAAYTU

Merhabalar, ben Medine Karaaytu. 1999 Kartal/ İstanbul doğumluyum. Ankara Üniversitesi’nde Gıda Mühendisliği 3.sınıf öğrencisiyim. Kocaeli’nde yaşıyorum. Kendimi geliştirmeyi, kitap okumayı ve araştırma yapmayı çok severim.İnsanların gıda farkındalığını arttırmak ve daha bilinçli bir toplum hedefi doğrultusunda çalışmalarımı sizinle paylaşmak isterim.

Tüm İçerikleri Görüntüle