Boza Üretimi Nasıl Yapılır?

Soğuk kış günlerinin sevilen içeceklerinden bir tanesi olan bozanın nasıl üretildiğini biliyor musunuz? Fermente içecekler içerisinde yer alan boza, başta darı olmak üzere mısır, pirinç, arpa, çavdar ve buğday gibi ürünlerin öğütülüp fermente edilmesiyle elde edilen bir içecektir. Kullanılan bu ham maddeler ülkeden ülkeye değişmekle beraber bizim ülkemizde genellikle darı ile üretimi gerçekleşir. Biranın orijini olarak bilinen bu içeceğin biradan farkı alkol fermantasyonun hemen ardından laktik asit fermantasyonunun gerçekleşmesidir. O zaman gelin şimdi hazmı kolaylaştıran bu içeceğin nasıl üretildiğine yani boza üretimi nasıl yapılır bir bakalım.

Boza Üretimi

Ham maddenin Hazırlanması

Ülkemizde boza üretimini gerçekleştirebilmek için darı kullanılmaktadır. Bunun sebebi olarak ise en uygun tat ve lezzetin darı kullanılarak üretilen boza olması gösterilmiştir. Üstelik darıdan elde edilen bozanın rengi diğerlerine göre daha beyaz. Bu aşamada darıyla birlikte kullanılacak olan ham maddeler elekten geçirilerek içerisindeki yabancı maddelerden arındırılır. Daha sonra darılar kırma değirmenlerde öğütülerek eleme işlemi gerçekleşir. Eleme işlemi sayesinde kabuktan irmik ve unu ayırarak sadece irmik kısmı alınmaktadır. Ardından kaynatma işlemine sıra gelir.

Kaynatma

Kaynatma işleminde hazır hale getirilen irmikler büyük kazanlara alınır. Kaynama öncesinde su yüzeyine çıkan maddeler alınıp uzaklaştırılır. Sonrasında ham madde kazanda yavaş yavaş su alır. Ardından şişmeye başlar. Bu sırada ham maddenin karıştırılması gerekir. İşlem süresi yaklaşık 2-8 saat arasındadır. Kaynama işleminden hemen sonra soğutma işlemi gerçekleşir.

boza nasıl yapılır

Soğutma

Bu aşamada hammadde soğutma tenekelerine konulmaktadır. 2-12 saat arasında soğutma işlemi gerçekleşir. Soğumuş olan ham maddeye ham boza adı verilmektedir. Ham boza eleklerden geçirilerek süzülür ve elekten geçen kısma şekersiz ham boza adı verilir. Sonrasında ise şeker katma işlemine sıra gelir.

Şeker İlavesi

Bu işlem fermantasyonu kolaylaştırmak adına yapılmaktadır. Şeker ilavesi karıştırılarak yavaş yavaş yapılmaktadır. Burada şeker oranının en az %15 olması önemlidir. Daha sonra şekerli ham boza yaklaşık 12-18 saat dinlendirilmeye bırakılmaktadır.

Fermantasyon

Bozada fermantasyon iki kez gerçekleşir. Bunlardan ilki alkol fermantasyonudur. Burada CO₂ gazı hacimsel olarak artar. Diğer fermantasyon işlemi de laktik asit fermantasyonudur. Laktik asit fermantasyonu ile boza asitlik kazanır. Fermantasyon işlemi yaklaşık 16-25°C’lik sıcaklıklarda 24 saatlik bir süreçte son bulur. Bu işlem sayesinde bozanın serbest asitlik değeri yükselmektedir. Bununla birlikte pH değeri de düşer. Ürün karakteristik bir lezzet kazanır.

Soğutma ve Ambalajlama

Boza isteğe bağlı olarak sıcak veya soğuk olarak tüketilebilmektedir. Eğer ürün sevk edilecekse ambalajlamadan önce muhakkak soğutma işlemi yapılmalıdır. Sonra ürünler ambalajlanarak depolanır veya satışa sunulur. Bu şekilde bozanın üretimi tamamlanmış olur.

Kaynakça

www.megep.meb.gov.tr

blog.yalova.edu.tr

Levent H., Cavuldak Ö.A., 2017. Geleneksel Fermente Bir İçecek: Boza. Akademik Gıda 15(3).