Halk arasında posa olarak da adlandırılan lif, insan midesinde ve ince bağırsağında sindirilemeyen kalın bağırsakta bakteriler tarafından parçalanan gıda bileşenidir. Kısa bir anlatımla tanımı bu şekildedir. Aşina olduğumuz bir kavram olan life günlük beslenmemizde düzenli olarak yer vermiyoruz. Bu yazımızda ‘Lifli gıdaların önemi nedir? Lif içeren gıdalar neler?’ gibi sorulara cevap arayalım.
Yapılan araştırmalarla lifli gıdaları tüketmenin önemi zamanla daha iyi anlaşılmıştır. Düzenli tüketildiğinde birçok konuda fayda sağladığını görebiliriz. Araştırmalar sonucunda aşağıdaki konularda faydaları saptanmıştır:
- Kabızlığa iyi geldiği
- Kan basıncını düzenlediği
- Yüksek kolesterolü düşürdüğü
- Kalp damar hastalıkları üzerinde etkili olduğu
- Doygunluk hissi yaratarak kilo kontrolü sağladığı
- Diyabet üzerinde etkili olduğu
Peki, lif içeren gıdalar hangileridir?
Lif bitkilerin hücre çeperleri içerisinde yer alır. Suda çözünen lifler ve çözünmeyen lifler olarak gruplandırılır. Bu yazıda size bu gruplardan bahsetmeyeceğim. Bir sonraki yazılarda bu konuya ayrıntılı olarak değineceğim. Gıdalarda bulunan lif oranı gıdanın cinsine, çeşidine, işlenmiş ise işlenme şekline, vb. koşullara bağlıdır. Genel olarak;
- Kuru baklagillerde (bezelye, mercimek, fasulye,..)
- Sert kabuklu kuruyemişlerde (badem içi, fıstık,..)
- Tam tahıl ürünlerinde ( yulaf, buğday,..)
- Sebzelerde (havuç, pancar,..)
- Meyvelerde (elma, armut, kivi,..)
lif oranı yüksektir. Gıdalarda bulunan lifler homojen olarak da dağılmayabilir. Mesela meyvelerde kabuk kısmında, tahıl ürünlerinde ise kepek kısmında daha çok lif vardır.
Sağlıklı beslenmenin temelini dengeli ve yeterli beslenme oluşturur. Beslenme rutinimize lifli gıdaları da dengeli bir şekilde doğru miktarlarda yerleştirmeliyiz.
Kaynak1: Bektaş A., Mutlu Bağırsak, Siyah Kuğu, 2019,İstanbul.
Kaynak2: Budak Filiz N.H., Özdemir N., Gıda Lifleri Ne Kadar Önemliymiş?, (Ed. Zeynep Banu Güzel Seydim), Fonksiyonel Beslenme, Sidas Medya, İzmir, 2016, s.157-168.
Kaynak3: Applegate L., Beslenme ve Diyet, Çev.: Özpınar H., İstanbul Tıp Kitabevi, İstanbul, 2011.