Alışveriş yapıp geldiniz. Aldığınız meyve ve sebzeleri buzdolabına yerleştirdiniz. Kısa bir süre sonra bazı meyve ve sebzelerin iyice olgunlaştığını ve hatta çürümeye başladığını gördünüz. Peki, bu durumun neden yaşandığını düşündünüz mü hiç? Bazı meyve ve sebzeler salgıladıkları etilen nedeniyle birlikte depolanmamalıdır. Bu durum meyve ve sebzelerde çürümeye neden olabilir. Bu yazımda sizlere bu konudan ayrıntılı olarak bahsetmek istiyorum.
Meyve sebzeler hasat edildikten sonra metabolik faaliyetleri devam eder. Bu süreçte de bazı meyve ve sebzeler etilen salgılar. Meyve ve sebzelerden salgılanan bir gazdır. Ve meyve sebzelerde olgunlaşma sürecini hızlandırır. Başka bir deyişle, meyve ve sebzelerdeki büyüme hormonu olarak bilinir.
Klimakterik ve Klimakterik Olmayan Meyve ve Sebzeler
Meyve ve sebzeler olgunlaşma sürecindeki değişimlere göre klimakterik ve klimakterik olmayan diye adlandırılır. Klimakterik olanlar toplandıktan sonra olgunlaşmaya devam eder. Olgunlaşma sürecinde etilen gazı etkilidir. Klimakterik olmayanlar da ise solunum hızı azalır ve olgunlaşma durur.
Hangi Meyve ve Sebze Etilen Salgılar?
- Elma
- Kivi
- Armut
- Muz
- Avokado
- Domates
- Erik
etilen üreten grup içerisinde yer alır. Havuç, salatalık, patates, üzüm, çilek gibi meyve ve sebzeler de etilen üretmeyen gruptadır. Ayrıca büyüme hormonu üreten ve üretmeyen meyve ve sebzeler bir arada depolanmamalıdır. Klimakterik olan meyve sebzelerin çıkardığı etilen gazı diğer meyve ve sebzelerin hızla olgunlaşmasına sebep olabilir. Hatta çürütebilir. Mesela, domates ve salatalık birlikte saklanmamalıdır. Birçoğumuz bu ikisini bir araya koyarız. Fakat domatesten çıkan etilen gazı salatalıkların hızla bozulmasına yol açar.
Ortaya çıkan büyüme hormonundan faydalanabiliriz de. Mesela olgunlaşmamış bir muzu elma ile bir araya koyabiliriz. Bu şekilde elmadan çıkan gaz muzu hızlı bir şekilde olgunlaştırabilir.
Sonuç olarak,
Meyve ve sebzelerin depolanmalarına dikkat etmeliyiz. Aksi takdir de gıda israfına sebebiyet verebiliriz.
Kaynak1: Söylemezoğlu G., Klimakterik ve Klimakterik Olmayan Bahçe Bitkileri Üzerinde Etilenin Etkisi ile Etileni Antagonistlerinin Hasat Sonrası Fizyolojisinde Kullanım İmkanları, Gıda (1998)23 (5):329-337.
Kaynak2: Sezer E., Ayhan Z., Meyve ve Sebzelerde Etileni Tutucu İçeren Aktif Ambalajlama Sistemlerinin Uygulanması ve Raf Ömrüne Etkisi, Akademik Gıda 15(2) (2017) 182-191.