Geçmişten günümüze kadar sıklıkla kullandığımız bir ürün olan plastik, kolay işlenebilir özelliklere sahip olması, kimyasallara ve ışığa karşı oldukça dirençli yapısı ve sıcaklık aralıklarının geniş olması sebebiyle yaygın kullanıma sahiptir. Bu kadar çok kullanılmasıyla birlikte tüm dünyada ekosistemi tehdit eden küresel bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Hem çevreye vermiş olduğu kirlilik hem de doğadaki canlıları etkilemesiyle de hayatımıza önemli sorunlar açabilmektedir. Bu yazıda ise plastiklerin bir süre sonra farklı bozunma mekanizmaları ile monomerlere parçalanan mikroplastikler ve gıdalar üzerindeki etkisinden bahsedeceğim.

Mikroplastikler Nedir?

Mikroplastiklerin uluslararası belirli bir tanımı bulunmuyor. Genel olarak farklı çeşitlerde polimer ve katkı maddeleri içeren, partikülleri 1 µm-5 mm boyutlarındaki küçük plastik parçacıklar olarak belirtilir. Primer ve sekonder mikroplastikler olmak üzere 2 gruba ayrılır. Primer mikroplastikler üretim ve taşıma yoluyla çevreye yayılır. Sekonder mikroplastikler ise kullanılan plastiklerin parçalanıp havaya, toprağa ve denizlere karışması sonucu ortaya çıkar. En önemli mikroplastik sorunu sekonder mikroplastiklerden kaynaklanır. Bu mikroplastiklerin gıdalar yoluyla insan vücuduna alınması sağlığımız açısından büyük tehlike oluşturur.

Mikroplastiklerin gıdalar üzerinde bulunmasıyla ilgili birtakım araştırmalar yapılmıştır. Sonuç olarak içme suları, tuzlar, deniz ürünleri, bal, şeker, poşet çaylar, tavuk etleri ve gıda ambalaj materyallerinde mikroplastik bulunduğu tespit edilmiştir. Bunların haricinde plastik şişelerde satılan sularda fazla miktarda mikroplastik varlığı tespit edilmiştir. Bu gıdalara işlem sırasında çapraz kontaminasyon yoluyla bulaştığı düşünülmekte. Üstelik kontamine olmuş bu ürünler tüketiciler tarafından tüketilmektedir. Hatta deniz canlılarının bu mikroplastikleri yutmasıyla ölümlere yol açtığı bildirilmiştir.

Sonuç olarak mikroplastiklerin hem kara yoluyla hem su yoluyla çevreye vermiş olduğu zarar ortadadır. Aynı zamanda da insan vücuduna ulaşarak sağlığımızı tehlikeye sokabilmekte. Bu sebeple bilinçsiz plastik kullanımının önüne geçmeliyiz. Bu konuda daha fazla araştırma yapılmalıdır. Ayrıca mikroplastiklerle ilgili önlemlerin de arttırılması gerekir.

KAYNAKÇA

Akçay, S., Törnük, F. & Yetim, H. (2020). Mikroplastikler: Gıdalarda Bulunuşu ve Sağlık Üzerine Etkileri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (20), 530-538.

Atakan O., Yüceer M., Caner C., 2021. Mikroplastikler ve Gıda Güvenliği. Akademik Gıda 19(4) 433-441.

Yazar Hakkında

Derya ATAALP

Merhaba, ben Derya ATAALP. 1998 yılında İzmir’de doğdum. 2021 yılında Manisa Celal BAYAR Üniversitesi Gıda Mühendisliği bölümünden mezun oldum. Meze, süt ve süt ürünleri üretimi gerçekleştirilen bir firmada kalite, üretim ve laboratuvar bölümlerinde staj yaptım. Araştırma yapmayı seven birisi olarak bu sitede toplumumuza gıda üzerine doğru bilgileri sunabilmek için katkıda bulunmak istiyorum.

Tüm İçerikleri Görüntüle