Ağır metaller adlı yazımda arsenik mineralinin kanserojen bir madde olduğundan bahsetmiştim. Yazıya buradan ulaşabilirsiniz. Bu yazımda ise genellikle pirinç, tahıl ve içme sularında bulunan arsenik mineralinin pirinçteki tehlikesinden bahsedeceğim. İlk olarak arsenik hakkında kısa bir tanımlamayla başlayalım.
Arsenik Nedir?
Arsenik, organik ve inorganik olarak yer kabuğunda, bitkilerde, toprakta, suda ve hayvanlarda bulunan toksik bir mineraldir. Her iki formda da oldukça zararlı bir mineral çeşidi olsa da inorganik formunun toksik etkisi daha yüksektir. İyi arıtılmamış içme suları ve deniz ürünleri gibi gıdalarda da görülen inorganik arsenik en çok pirinçte bulunmaktadır. Peki pirinç içerisine arsenik nereden ve nasıl gelir ona bakalım şimdi.
Pirinçte Arsenik Bulunması
Arsenik minerali; kirli sular, fosfatlı gübreler, endüstriyel atıklar ve pestisitler vasıtasıyla toprağa geçer. Ve uzun yıllar toprakta kalır. Birçok bitki arseniğin bir kısmını emer. Fakat diğer gıda ürünlerine oranla pirinç daha yüksek oranda arsenik mineralini emmektedir. Çünkü pirincin yetiştiği çeltik tarlaları su basmış topraklardır. Pirinç arseniği hem topraktan hem de arsenikle kirletilmiş sulardan alır. Bu nedenle pirinçte arsenik tehlikesi ortaya çıkar. Bir de bu pirinçleri kirli suda pişirirsek tehlike daha da büyür. Arsenik toksik bir madde olduğu içinde çeşitli sağlık sorunlarına sebep olur.
pirinçte arsenik
Sağlığa Olan Tehlikeleri
Vücudumuza uzun süreli yüksek oranda arsenik alımı tehlikeli sonuçlar doğurmaktadır. Bu sorunlar;
- Çeşitli kanser türleri,
- Yüksek tansiyon,
- Tip-2 Diyabet,
- Kan damarlarının tıkanması,
- Hafıza sorunları,
- Zekâ geriliği
gibi ciddi sorunlardır. Peki bu tehlikeyi nasıl uzaklaştırabiliriz? Pirinçteki arsenik oranını nasıl azaltabiliriz?
Pirinçteki Arsenik Mineralini Azaltma Yolları
Arsenik mineralini tamamen pirinçlerden uzaklaştıramayız. Fakat belirli bir ölçüde azaltmak mümkün. Öncelikle pirinç bazlı yiyeceklerin yapımında kullanılacak suyun temizliği çok önemlidir. Eğer kullanılan suyun arsenik içeriği yüksekse daha tehlikeli sonuçlar doğurur. Bu yüzden arıtılmış temiz bir su kullanmak son derece önemlidir. Pişirme işleminden önce pirinçleri bu suda yıkamak arseniğin bir kısmını azaltabilir. Pişirme sırasında da bol su kullanmak önerilmektedir. Bunların yanı sıra kullanılacak olan pirincin çeşidi de önemlidir. Genellikle Kuzey Hindistan, Kuzey Pakistan ve Nepal gibi ülkelerin pirinçleri arsenik yönünden daha güvenilir kabul edilmektedir. Aynı zamanda kahverengi pirinçlerin arsenik içeriği beyaz pirinçlere göre daha yüksektir. Bu sebeple beyaz pirinç tercih etmeniz daha faydalı olacaktır.
Bir diğer noktada bebeklerin ve çocukların pirinç içerikli gıdaları sık tüketmesidir. Yetişkin bireylere göre çocukların savunma mekanizması daha düşüktür. Bu da arsenik mineralinden daha fazla etkilenmelerine neden olur. Pirinç bazlı gıdalar yerine tam tahıllı veya yulaf bazlı gıda içeriklerini tüketebilirsiniz.
Kaynakça
https://www.healthline.com
https://ec.europa.eu
https://foodrevolution.org
https://www.fda.gov
https://www.ewg.org
https://www.sfa.gov.sg