Gıda kaynaklı hastalık nedir bir önceki yazımızda bahsetmiştik. Şimdi de gıda kaynaklı hastalıklardan korunabilmek ve güvenli gıda tüketebilmek için tüketicinin alması gereken önlemlerden bahsetmek istiyorum. Alınması gereken önlemleri Dünya Sağlık Örgütü 10 maddede toplamıştır ve bu maddelere ‘Altın Kurallar’ adını vermiştir.
- İşlenmiş gıdalar tercih edilmelidir. Meyve ve sebze gibi gıdaların taze halde tüketilmesi önerilirken çiğ süt yerine pastörize süt tercih edilmelidir.
- Pişirilecek gıdalarda pişirme işlemi tam ve kusursuz olmalıdır. Çiğ et, çiğ süt, çiğ tavuk gibi gıdalar patojen mikroorganizmaların gelişmesi için uygun gıdalardır. En az 70 °C ye ulaşan homojen bir sıcaklıkta pişirilmelidir.
- Pişirme sonrası gıdalar bekletilmeden tüketilmelidir. Gıdalar oda sıcaklığında uzun süre beklediğinde mikroorganizma sayısında artma başlar ve risk daha da artar.
- Pişirilmiş gıdaların korunmasına özen gösterilmelidir. Pişirilen gıda hemen tüketilmeyecekse 60 °C’nin üzerinde veya 10 °C’nin altında muhafaza edilmelidir.
- Gıdaların yeniden ısıtılması tam ve kusursuz olmalıdır. Gıdanın her yeri homojen bir şekilde ısıtılmalıdır. Bu şekilde depolama sırasında oluşan mikroorganizmaları azaltabilir.
- Çiğ ve pişmiş gıdalar birbiri ile temas etmemelidir. Çiğ gıdada bulunan mikroorganizmalar pişmiş gıdaya bulaşabilir. Bu şekilde olan bulaşmaya çapraz bulaşma denir. Buna dikkat etmek için bıçak ve diğer yardımcı malzemeler yıkandıktan sonra pişmiş gıdalar kullanılmalıdır.
- El temizliği ihmal edilmemelidir.
- Mutfaktaki yüzeyler temiz tutulmalıdır.
- Gıdalar kemirgen ve haşerelerden korunmalıdır. Bu tür hayvanlar patojen mikroorganizmaları taşıyabilmektedir. Bu yüzden gıdalar ağzı kapalı bir kap içerisinde muhafaza edilmelidir.
- Temiz su kullanımına dikkat edilmelidir. Gıdaları hazırlarken içme suyu niteliğindeki su kullanılmalıdır.
Kaynak: Özkaya Durlu F., Cömert M., Gıda Zehirlenmelerinde Etken Faktörler, Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi (2008), 65(3):149-158.
Yorumları Göster