Meyveler kendi içlerinde çeşitlere ayrılır. Bunlardan üzümsü meyveler (böğürtlen, ahududu, yaban mersini, mavi yemiş vb.) dünyada ve ülkemizde çok fazla talep görmeye başlamıştır. Aronya, anavatanı Kuzey Amerika olan üzümsü meyvedir.
Ülkemiz elverişli topraklara ve farklı iklim koşullarına sahip olduğundan birçok meyve türünü yetiştirebiliyoruz. Aronya da yeni yetiştirmeye başladığımız gittikçe yaygınlaşan Türkiye için yeni bir meyvedir. Meyvenin dış yapısı çok yıllık ve çalı formundadır. Ayrıca düşük sıcaklıklara karşı dayanıklı ve kışın yapraklarını döken bir meyvedir.
Meyve çeşit, olgunluk, iklim, gübreleme ve hasat zamanına göre farklı kimyasal bileşim gösterebilmektedir. Zengin kimyasal içeriği ve yüksek antioksidan etkisi ile aronya için bir fonksiyonel gıdadır denilebilir. Aronya meyvesi, vitamin ve mineraller yönünden zengindir. Yüksek miktarda K, Zn, Na, Ca, Mg, Fe mineralleri ve A, C, E, K, B1, B2, B6, B12 vitaminlerini içerir.
Meyve içerisinde yoğun miktarda amygdalin bulunduğu için taze meyvede acıbadem kokusu vardır. Amygdalinin kanser hücrelerini ve bazı kanser türlerini (mide, bağırsak, karaciğer, prostat) önlemede büyük etkisi vardır.
Aronya Meyvesinin Faydaları Nelerdir?
- İyi kolesterol seviyesini arttırır, kalp ve kan damarı hastalıklarını önleme potansiyeli vardır.
- Antosiyanin ve fenolik madde içeriklerine sahip olmasından dolayı yüksek antioksidan kaynağıdır. Bu nedenle beyin ve sinir sistemini dengeler. Ayrıca yüksek antioksidan miktarı sayesinde yaşlanma ile mücadele ederek, cilt kırışıklıklarını azaltmaya yardımcı olur.
- Dengeli beslenmeyi ve stresin etkilerini azaltıcı etkiye sahiptir.
- Düzenli tüketildiğinde diyet lifleri ile sindirim sistemini düzenler, ödem söktürücü olarak kullanılır.
- Yüksek miktarda karoten içermektedir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirerek soğuk algınlığı ve gribe karşı koruma sağlar.
- Göz sağlığını destekleyici etkileri vardır.
- Mide, bağırsak, karaciğer ve safra kesesi dahil olmak üzere çeşitli hastalıklarda ve radyasyon zehirlenmesi tedavisinde kullanılmaktadır.
Aronya bitkisi gıda alanında kullanıldığı gibi eczacılıkta da kullanılmaktadır. Biyokimyasal özellikleri bakımından tıbbi ilaç olarak kabul edilmiştir.
Meyveyi taze olarak tüketmenin yanında birçok farklı şekilde de tüketebiliriz. Kek, reçel, meyve suyu, pasta, ekmek, yoğurt, dondurulmuş tatlılar da kullanılabilir. Ayrıca gıdaların renklendirilmesinde de kullanılabilir.
KAYNAKÇA
- V. YURTKULU, Aronya Fizibilite Raporu ve Yatırımcı Rehberi, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı.
- S. POYRAZ ENGİN, ‘Nero’ ve ‘Viking’ Aronya (Aronia melanocarpa (Michx) Elliot) Çeşitlerinin Agromorfolojik Özellikleri ve Farklı Olgunluk Seviyelerindeki Meyve Kalite Parametrelerinin Belirlenmesi, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Uludağ Üniversitesi, Bursa 2020.