Alkollü içecek sektörünün en çok tüketilen içeceklerinden biri olarak kabul edilen biranın nasıl üretildiğini biliyor musunuz? Çözünür lif, antioksidan, çeşitli mineral ve vitamin içeriğine sahip olan bu içeceğin nasıl üretildiğini inceleyelim o zaman bugün.
Bira Üretimi Nasıl Yapılır?
Ham Madde Temini
Bira üretiminde kullanılan ham maddelere baktığımızda malt, şerbetçiotu, maya ve su karşımıza çıkar. Bu ham maddeler içerisindeki malt arpadan elde edilmektedir. Kısaca zamanında hasat edilen arpalara temizleme, ıslatma ve çimlendirme, kurutma, kavrulma gibi işlemler uygulanarak malt elde edilmektedir. Malt biranın en önemli ham maddelerinden biridir. Bir diğer önemli madde ise sudur. Çünkü biranın içerisindeki su oranı yaklaşık %85-90 civarındadır. Kullanılan suyun iyi filtre edilmesi kaliteli bir bira için olmazsa olmazdır. Bir başka ham madde olan şerbetçi otunun ise dişi çiçekli kısmı kullanılmaktadır. Şerbetçi otunu önemli kılan ise içerisinde yer alan lupilin maddesidir. Son olarak kullanılan maya da bira üretiminde önemli rol oynar. Hammaddeleri kısaca tanımladığımıza göre bira üretimi aşamalarına geçebiliriz şimdi.
Mayşeleme İşlemi
Bira üretiminin gerçekleşmesindeki ilk işlem mayşeleme işlemidir. Bu aşamada malt öğütme işleminden geçer. Öğütme aşamasında kavuzun fazla parçalanmamasına özen gösterilmesi gerek. Aksi halde biraya istenmeyen tat ve acılık geçişi olur. Öğütmenin ardından suyla karıştırılarak mayşeleme kazanına aktırılmaktadır. Burada 75°C’ye kadar kademeli bir şekilde ısıtma gerçekleşir. Bu şekilde mayşe elde edilmiş olur.
Süzme İşlemi
Süzme işlemindeki amaç mayşenin süzülerek katı maddelerinden arındırılıp şıra elde etmektir. Bu işlem süzme kazanlarında gerçekleşir. Sonuçta berrak bir şıra elde edilmektedir. Ardından ise kaynatma işlemine geçilmektedir.
bira üretim aşamaları
Kaynatma İşlemi
Kaynatma kazanlarına alınan şıraya biranın o karakteristik acı tadın elde edilmesini sağlayan şerbetçi otu ilave edilir. Sonrasında 100°C sıcaklıkta 1-2 saat kaynatma işlemi gerçekleşir. Kaynatma işlemiyle birlikte şırayı bakterilerden arındırıp istenen rengin oluşması sağlanıyor.
Soğutma ve Çökeltme İşlemi
Kaynatma işlemi tamamlanan şıra kapalı soğutuculara alınarak soğukluğu 8-12°C’ye düşürülüyor. Soğumasının ardından sedimantasyon tankında 2-3 saat aralığında bekler. Bekleme esnasında tortular çöker. Böylece şıra ve tortu ayrılmış olur. İçerisine maya ve hava ilave edilerek fermantasyon tankına aktarılmaktadır.
Fermantasyon İşlemi
Bira üretiminin en önemli aşamalarından birisi fermantasyon işlemi diyebiliriz. Çünkü maya şekeri etil alkol ve karbondioksite dönüştürerek birayı oluşturur. Bira üretiminde bu işlem alt mayalama ve üst mayalama olmak üzere iki şekilde gerçekleşir.
Alt Mayalama Yöntemi; yaklaşık 8-10 gün süren bir işlemdir. Mayalama sıcaklığı 8-12°C’dir. Fermantasyon bitimiyle beraber maya dibe çöker.
Üst Mayalama Yöntemi; bu yöntem alt mayalama yöntemine göre daha kısa sürede gerçekleşir. Yaklaşık 3-6 gün içerisinde işlem biter. Buradaki mayalama sıcaklığı yaklaşık 18-20°C’dir.Fermantasyon bitimiyle beraber maya üstte toplanır.
Dinlendirme ve Filtrasyon
Mayalama işlemi tamamlanan bira 0-2°C’deki tanklarda dinlendirilmeye bırakılmaktadır. İşlemin ardından özel filtrelerden geçer. Böylece maya ve yabancı maddeler biradan ayrılmaktadır. Üretimi gerçekleşen biralar dolum tanklarına alınır.
Dolum İşlemi
Dolumda kullanılan şişeler dolum tanklarına gönderilmeden önce şişe yıkama hatlarına gönderilmektedir. Burada şişeler ters bir şekilde önce kostik ve sıcak su ile sonrasında da soğuk su ile yıkanmaktadır. Hasar tespiti yapılarak uygun görülen şişelerin içerisine hava vakumlanıyor. Karbondioksit karşı basınç altında bira dolumu gerçekleşir. Dolumu tamamlanan şişeler, biranın raf ömrünü uzatmak amacıyla pastörizasyon işlemine tabi tutulur. Pastörizasyon, soğutma, etiketleme işlemlerinden sonra bira üretimi tamamlanmış olur.
Kaynakça
https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/129208/mod_resource/content/0/biranin_uretim_asamalari.pdf
Atalay P. ve ark., 2020. Bira atıkları ve değerlendirme yöntemleri. Pamukkale Univ Muh Bilim Derg, 26(7), 1257-1266.
https://www.ift.org/news-and-publications/food-technology-magazine/issues/2017/november/columns/processing-beer
Yağmur G., 2006. Mitokondriyal Mutantların Bira Fermantasyonu Üzerine Etkisi.