Sorbitol (E420) Nedir?

Daha önceki yazılarımızda eritritol ve ksilitol şeker alkollerinden bahsetmiştik. Bunlar şekere alternatif olarak kullanılan ve birçok meyvede doğal olarak bulunan ürünlerdir. Adının şeker alkol olarak geçtiğine bakmayın. Şeker alkolleri esasında alkol içerikli değil karbonhidrat ailesinin birer üyeleridir. Bugün bahsedeceğim konu ise şeker alkoller içerisine giren sorbitol. Ksilitole göre tatlılık derecesi daha düşük olan sorbitol nedir? Sorbitolün kaynağı ve kullanım alanları nelerdir? Sağlığa etkileri nelerdir? Sorularının cevaplarını gelin hep birlikte öğrenelim.

Sorbitol Nedir?

E kodu E420 olan sorbitol, glikozdan sentetik olarak ekstrakte edilmiş bir tatlandırıcıdır. Meyvelerde doğal olarak bulunan sorbitolün D-glucitol olarak da adlandırıldığı görülmektedir. Şekere göre daha az kalorili olup yüzde 60 oranında bir tatlılık derecesi vardır.

Sorbitolün Özellikleri Nelerdir?

Sorbitol’ün özelliklerine baktığımızda moleküler formülü C₆H₁₄O₆’tür. Moleküler ağırlığı ise 182.17 g/mol ’dür. Ayrıca yoğunluğu 1,49 g/mL olup pH değeri yaklaşık 7’dir. Kaynama sıcaklığı 296°C, erime sıcaklığı ise 95°C’dir.

2,6 kcal/g enerji içeriği bulunmakla birlikte glisemik indeksinin 9 olduğu belirtilmiştir. Ayrıca suda çözünebilir özelliği vardır fakat etil alkol ve metil alkol içerisinde çok düşük çözünürlüğe sahiptir. Bunun yanı sıra mikroorganizmaya, oksidasyona, seyreltik asitlere ve alkalilere karşı oldukça dirençli bir şeker alkoldür. Peki bu özelliklere sahip olan sorbitolün kaynakları ve kullanım alanları neler ona bakalım şimdi de.

Sorbitol Kaynakları ve Kullanım Alanları Nelerdir?

Sorbitol, doğada birçok meyvenin içerisinde yaygın olarak yer alır. Örneğin; elma, armut, kiraz ve erik gibi meyve ve meyve kuruları sayabiliriz. Bununla birlikte Rosaceae familyasına ait üvez, ahududu, yaban mersini ve kuşburnu gibi bitkilerin meyvelerinde de görülmektedir. Bu meyvelerin içerisindeki sorbitol oranı yaklaşık %5-10 arasında değişir.

Kullanım alanlarına baktığımızda sorbitolün çeşitli şekillerde kullanıldığı görülmektedir. Örneğin;

• Yiyecek ve içeceklerin kalorisini azaltmak için şeker yerine tatlandırıcı olarak,
• Kristalleşmeyi önleyici ve tekstüre edici ajan olarak,
• Kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinde nemlendirici ve aroma maddesi olarak

sorbitol kullanım alanları

kullanılmaktadır. Gıda ürünleri içerisinde sıklıkla sakızlarda, şekerlemelerde, unlu mamullerde, krema ve soslarda, çikolatalarda ve işlenmiş et ürünlerinde çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır.

Sorbitol Zararlı Mı?

Diğer şeker alkollerinde olduğu gibi sorbitolünde sağlık üzerinde olumlu olumsuz etkileri bulunmaktadır. Olumlu etkilerine baktığımızda kanserojen bir madde olmamasından dolayı ağız sağlığına iyi geldiği söyleniyor. Bir diğer olumlu etkisi ise insülin salgısını azaltarak kan şekerini düşürmesidir.

Olumsuz etkilerine bakacak olursak, yüksek miktarda sorbitol tüketimi şişkinliğe ve ishale sebep olmaktadır. Bunların yanı sıra karın krampları ve mide bulantısı da problemleri de yaşanabilir. Yapılan çalışmalar sonucunda günlük 10 gram ve üzerinde sorbitol tüketmemeye dikkat etmemiz gerekmektedir.

Kaynakça

foodinsight.org

starchinfood.eu

healthline.com

Öztürk M., 2021. Glikoz Kullanılarak Katalitik Hidrojenizasyon Yöntemi ile Sorbitol Üretimi.