Dut farklı iklimlerde ve topraklarda yetişebilen bir ağaç türüdür. Ülkemizde çok yaygın olarak bulunan ve birçok farklı alanlarda da kullanılan bir meyvedir.
Dut yaprakları ülkemizde ipekböcekçiliği için önemli bir besin kaynağıdır. İstisna olarak karadut yapraklarının üst yüzü koyu yeşil ve tüylü, alt yüzü yumuşak sık tüylü olmasından ipekböcekçiliğinde kullanılmaz. Yüksek protein içeriği sayesinde büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda taze ve kuru yem olarak kullanılabilmektedir.
. Ülkemizde yaygın olarak 3 çeşit dut türü yetiştirilir.
- Beyaz dut
- Karadut
- Mor veya kırmızı dut
bunların dışında birçok tür daha vardır.
Dut ağaçlarından çit bitkisi olarak da yararlanılabilir. Meyvesini taze ve kuru olarak tüketebildiğimiz gibi besleyici özelliği sayesinde reçel, dut ezmesi, pestil, pekmez, pestil, meyveli dondurma vb. birçok çeşitte mamul yapabiliriz. Özellikle karadut suyu besleyicilik açısından ön planda olan bir içecek haline gelmiştir. Yapraklarından beden ve zihin rahatlatıcı etkiye sahip çaylar yapılmaktadır.
Dut meyvesi çok yumuşak bir meyvedir bu nedenle uzun bir raf ömrüne sahip değildir. Bu nedenle taze olarak tüketimi sadece hasat döneminde sınırlıdır, soğukta saklama süresi çok kısadır. Ancak aralarında istisna olarak karadut soğuk hava depolarında bir ay ve derin dondurucularda uzun süre saklanabilirler.
Yararları;
- Dut meyveleri antioksidan olarak fenolik bileşikler bakımından zengindir.
- Dut ağacının kök kabukları, yaprakları ve meyveleri şeker hastalığı tedavisinde kullanılır.
- Taze yapraklar kanamaları durdurmak için kullanılabilir.
- Vitaminler açısından zengindir.
- Dut bağırsakların çalışmasını sağlayarak sindirim sistemine yardımcı olur.
- Dut çekirdeği yağı insan vücudu tarafından sentezlenemeyen esansiyel yağ asitlerinden, yüksek oranda Linoleik asite
- Dut çekirdeği yağı, saçların dökülmesini önler ve sağlıklı uzamasını sağlar.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Yaraların hızlı bir şekilde iyileşmesini sağlar.
KAYNAK:
EKİZOĞLU C., Beyazdut (Morus alba L.) ve Karadutun (Morus nigra L.)Çelikle Çoğaltılması Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu Üniversitesi
Dut Yetiştiriciliği, Bahçecilik, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara 2013
MERAL R., DOĞAN İ.S., Karadut (Morus nigra) Katkılı Ekmeğin Antioksidan Aktivitesi ve Fenolik Kompozisyonu , Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Iğdır Üniversitesi, 2(4):43-48, 2012