Adını sıklıkla duyduğumuz bazılarımızın severek meyve olarak tükettiği bazılarımızın ise farklı şekilde işleyerek kullandığı kızılcığın sağlığa ne kadar faydalı olduğunu biliyor muydunuz? Öyle faydalı ki geçmişten günümüze sadece gıda sektöründe kullanılmasıyla kalmamış ilaç sektöründe de yerini almış. O zaman gelin bugün Kuzey Amerika’ya özgü olan kızılcık meyvesi hakkında bir inceleme yapalım.
Kızılcık Meyvesi Nedir?
Kızılcık, Cornus mas L. bilimsel adıyla adlandırılan Umbelliflorae takımının Cornaceae familyasına ait bir meyvedir. 7-8 metreye kadar boylanabilen ve kışın yapraklarını döken çalı türü olan bu meyve, bahçelerde, tarla kenarlarında veya ormanlık alanlarda doğal olarak yetişiyor. Aynı zamanda güneşli yerlerde iyi yetişmekte olup kuraklığa dayanıklı bir meyve türüdür. Anavatanı ise Kuzey Amerika olan kızılcık meyvesi ülkemizde de genellikle Karadeniz bölgesinde yetişir. Peki bu meyve içerisinde hangi bileşenler yer alır?
Kızılcık Besin Değeri
Kızılcık meyvesinin yaklaşık %80-90’ı sudur. Geriye kalan bileşenlerine baktığımızda ise çoğunlukla karbonhidrat ve lif içeriğine sahiptir. Vitaminlerden C vitamini ve K vitamini içerir. Mineral içeriğine baktığımızda ise kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, demir ve çinko bulunmaktadır. Organik asit, fenolik asit, flavonoidler ve terpenoidler bakımından da zengindir.
Kızılcık Meyvesinin Faydaları Nelerdir?
Sağlığa olan faydaları sebebiyle ilaç sektöründe de kullanılan kızılcık meyvesinin faydaları nelermiş maddeler halinde bir bakalım.
- Kanın pıhtılaşmasını arttırır.
- Ateşi düşürür.
- İshali önler.
- İdrar yolu enfeksiyonunu önler. Özellikle coli bakterilerinin sebep olduğu idrar yolları enfeksiyonlarını iyileştirir.
- Diş çürüklerini önler.
- Sindirim sağlığını korur.
Ayrıca yapılan araştırmalar neticesinde kalp sağlığına iyi gelebileceği ve mide kanseri, ülser gibi hastalıkları önleyebilme potansiyeli olduğu söylenmektedir.
Kızılcığın Kullanım Şekli Nasıldır?
Kızılcık meyvesi genellikle taze veya kuru bir şekilde tüketilmektedir. Bunun haricinde salamura, reçel, marmelat, şarap, komposto, meyve suyu ve çay olarak tüketimi yaygındır. Aynı zamanda meyve aromalı yoğurt üretiminde katkı maddesi olarak kullanılabilir. Meyve olarak tüketiminin haricinde kabuklarından ilaç üretimi de yapılmaktadır.
Sonuç olarak kızılcık meyvesinin içermiş olduğu sağlığa faydalı bileşiklerle çeşitli alanlarda kullanımı olan bir meyvedir. Fakat çok fazla tüketiminin de yan etkilere sebep olabileceği belirtilmiştir. Örneğin kızılcıkların yüksek oranda oksalat içermesi böbrek taşı oluşumuna neden olabilir. Bu yüzden böbrek taşı rahatsızlığı olan kişiler kızılcık tüketimine dikkat etmelidir.
Kaynakça
www.mountsinai.org
health.clevelandclinic.org
www.healthline.com
Güneş N.T., Özüpek Ö., Bakoğlu N., Amasya’da Doğal Olarak Yetişen Kızılcık (Cornus mas L.) Meyvelerinin Raf Ömrü Sürecinde Bazı Fizikokimyasal Özelliklerindeki Değişimler. Bahçe Özel Sayı: Vıı. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri-Cilt I: Meyvecilik.
Kaya S.Y., Canlı D., 2019. Kızılcık Meyvesi ve Kullanılma Potansiyeli. Dünya Sağlık ve Tabiat Bilimleri Dergisi.
Selçuk E., Özrenk K., 2011. Erzincan Yöresinde Yetiştirilen Kızılcıkların (Cornus mas L.) Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 1(4): 23-30.