Havaların ısınmaya başlamasıyla beraber severek tükettiğimiz bir gıda olan dondurmadan yani dondurma çeşitleri, dondurma besin değeri ve bileşimi gibi konulardan bahsedeceğim bu yazımda. İlk olarak dondurma, Türk Gıda Kodeksi Dondurma Tebliği’ne göre dondurma karışımının pastörizasyon sonrası, tekniğine uygun olarak işlenmesi ve dondurulması ile elde edilen yumuşak halde ya da sertleştikten sonra tüketime sunulan ürünü olarak tanımlanır.
Dondurmanın bileşimi ise, çeşidine ve yapılması istenen yağ içeriğine göre değişebilmektedir. Genel olarak dondurmanın yağ oranı %8-20 arasındadır. Buna göre tam yağlı, yağlı ve yarım yağlı gibi dondurma çeşitleri çeşitleri vardır. Ayrıca yağsız kuru madde oranı %8-15, şeker oranı %13-20, stabilizatör ve emülgatör oranı %0-0,7, toplam kuru madde oranı ise %36-43 aralığındadır. Dondurmanın birçok çeşidi bulunur. Bu çeşitlerine kısaca bakalım.
Dondurma Çeşitleri
Sade Dondurma, içerisinde süt ve vanilya aroması hariç aroma maddesi yoktur. Sadece süt, şeker ve harç maddelerini içeren dondurma çeşididir.
Mellorine Dondurma, dondurmanın içerisine süt yağı yerine bitkisel yağ ilave edilen dondurma çeşididir.
Aromalı Dondurma, dondurma miksine vanilya, kahve ve nane gibi aroma maddeleri eklenerek üretilen dondurma çeşididir.
Meyveli Dondurma, dondurma karışımına meyve parçaları, meyve suyu, meyve püresi ve meyve konsantresi gibi ürünler eklenerek elde edilen dondurma çeşididir. Meyve oranı ağırlıkça en az %15 oranında olmalıdır.
Kuruyemişli Dondurma, içerisine fındık, ceviz, fıstık ve badem gibi kuruyemiş ilave edilerek üretilir. Bu meyvelerin oranı ağırlıkça en az %5 olması gerekir.
Diyabetik Dondurma, şeker hastaları için üretilen bu özel dondurmada şeker yerine yapay tatlandırıcılar kullanılmaktadır.
Diyetetik Dondurma, kalp ve dolaşım bozukluğu rahatsızlıkları olan için bireyler için üretilir. Dondurmanın sodyumu azaltılarak elde edilmektedir.
Yukarıda saymış olduğum çeşitlerin haricinde üretim tekniklerine göre yumuşak, sert ve Maraş usulü dondurma çeşitleri de bulunmaktadır.
Yaz aylarında severek tükettiğimiz dondurmanın bileşimi ve çeşitlerinden kısaca bahsettim. Dondurmanın içeriğinde yeterli oranlarda tüm esansiyel aminoasitler vardır. Aynı zamanda A, D, E, K, B2, B6, B12 ve C vitamini bakımından oldukça zengindir. Dondurma besin değeri olarak yüksek kalorili bir yiyecek olmasından dolayı tüketiminde aşırıya kaçmamak önemlidir.
KAYNAKÇA
Şen M.A., 2018. Soğuk Keyif Dondurma. Gıda Mühendisliği Dergisi. 43.Sayı.
http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Dondurma.pdf.