Beslenmemizde önemli yer tutan proteinlerden bahsetmek istiyorum bu yazımda. ‘Görevleri nelerdir? Hangi gıdalar protein içerir?’ gibi sorulara yanıt bulmaya çalışalım.
Proteinler yapılarında karbon, hidrojen, oksijen ve azot bulundurur. Yapıtaşları ise aminoasitlerdir. Yani aminoasit adı verilen yapıların birleşmesiyle proteinler oluşur. 20 çeşit aminoasit vardır. Ve bunlar esansiyel ve esansiyel olmayan aminoasitler diye 2’ye ayrılır. Esansiyel olmayan aminoasitler vücut tarafından sentezlenebilir. Esansiyel aminoasitler ise vücut tarafından sentezlenemez. Bu yüzden gıdalarda birlikte dışarıdan vücuda alınması gerekir. Esansiyel aminoasitler 9 tanedir.
Proteinlerin vücudumuz için önemi büyüktür. Vücut içerisinde birden çok fonksiyonu vardır. Enzim, hormon gibi moleküllerin yapısına katılır. Kasların kasılmasında ve dokuların onarılmasında görev alır. Hücreler arası taşıma görevi yapar. Bunlar gibi birçok görevi bulunmaktadır.
Peki, protein içeren gıdalar hangileridir?
Yumurta, tavuk, kırmızı et, süt gibi hayvansal gıdalar protein içerir. Ayrıca yeşil mercimek, fasulye, çiğ badem, yer fıstığı, kinoa gibi gıdaların da protein içeriği yüksektir. Vücudun protein ihtiyacı kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Protein ihtiyacının belirlenmesinde hamilelik, spor, hastalık vb. gibi faktörler etkilidir. Bu yüzden yeterli ve dengeli beslenme düzeninde günlük protein alımınız için diyetisyene danışabilirsiniz.
Kaynak1: Applegate L., Beslenme ve Diyet Temel İlkeleri, Çev. Haydar Özpınar, İstanbul Tıp Kitabevi, İstanbul, 2011.
Kaynak2: Seydim A.C., Çağdaş E., Proteinler Bu Kadar Önemli, (Ed. Zeynep Banu Güzel Seydim) Fonksiyonel Beslenme, Sidas Medya, İzmir, 2016, s.115-137.