Beslenme kılavuzlarına göre gıdalar meyveler, sebzeler, tahıllar, protein grubu, süt ürünleri ve yağlar olarak 6 temel gruba ayrılıyor. Meyveler, içerdikleri yüksek miktarda vitamin, mineral, diyet lifi ve antioksidan maddelerle beslenmemizde önemli bir yer tutmaktadır. Günümüzde meyvelere olan ilgi içerdikleri yararlı bileşenler ve çeşitli sağlık faydaları sayesinde artmaktadır. Bu yazımda sizlere ülkemizde yeni bilinmeye başlayan hünnap nedir ve hünnap meyvesinin faydalarından bahsetmek isterim.

Hünnap Nedir?

Hünnap (Ziziphus jujuba Mill.) ‘Kırmızı hurma’ veya ‘Çin hurması’ olarak da bilinen Rhamnaceae familyasına ait genellikle yaz aylarında çiçeklenen 5-10 metre yüksekliğe sahip ağaç ya da çalı formunda olan bir bitki türüdür. 4000 yıl önce Çin’de ekilmeye başlanan hünnap meyvesi günümüzde Güney Asya, Lübnan, Kuzey Hindistan ve Batı ve Orta Çin dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki subtropikal ve tropikal bölgelerde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Ülkemizde başta Denizli olmak üzere Kütahya, Çanakkale ve Amasya şehirlerinde hünnap yetiştiriciliği görülmektedir.

Hünnap Meyvesi Besin Değeri

Hünnap nedir bahsettikten sonra meyvenin besin değerlerine bakalım. ABD Tarım Bakanlığı (USDA), Ulusal Besin Veri Tabanı, 2019 raporuna göre 100 gram hünnap meyvesinin besin değerleri aşağıdaki gibidir:

  • 77,9 gram su
  • 1,2 gram protein
  • 0,2 gram yağ
  • 20,2 gram karbonhidrat
  • 0,51 gram kül

Bunun yanında hünnap meyvesi magnezyum, fosfor, potasyum, sodyum ve çinko gibi minerallerce ve C vitaminince zengin bir meyvedir. Ancak bu değerlerin hünnap meyvesinin çeşidine, yetiştirme koşullarına ve yetiştirildiği bölgeye göre değişebileceğini belirtmek gerekir. Yapılan araştırmalara göre hünnap meyvesi içerdiği yüksek vitamin, mineral ve karbonhidrat içeriği nedeniyle besin değeri yüksek, besleyici bir gıda olarak değerlendirilebilir.

Hünnap Meyvesinin Faydaları

Dünyada çok eski çağlardan beri birçok bitkinin tıbbi amaçla kullanıldığı bilinmektedir. Geleneksel tıpta hünnabın çeşitli kısımlarının hem Kuzey Afrika’da hem de Orta Doğu’da diüretik rahatsızlıklar, diyabet, deri enfeksiyonları, ateş düşürücü, ishal önleyici, uyku getirici, bronşit ve hipoglisemik için kullanıldığı bilinmektedir. Yapılan bazı çalışmalar sonrasında hünnap meyvesinin faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:

  • İçerdiği antioksidanlar sayesinde hücresel hasarların önlenmesine yardımcı olur. Bu durum kanserin önlenmesinde önemli bir yer tutmaktadır.
  • Yüksek serum glikoz seviyelerini ve diyabetle ilgili diğer göstergeleri düşürerek antidiyabetik etki gösterir.
  • Hem gram negatif hem de gram pozitif bakterilere karşı antibakteriyel aktivite sergilemektedir. Gösterdiği antimikrobiyal etki ile bazı enfeksiyonların tedavisinde yardımcı olarak kullanılabilir.
  • Damar sertliği gibi bazı kalp rahatsızlıklarının önlenmesinde faydalı olabilir.
  • İçerdiği fitokimyasallar sayesinde bağışıklık güçlendirici etkisi bulunmaktadır.
  • Kolesterol düşürücü etkisi bulunmaktadır.

Hünnap Nasıl Tüketilir?

Hünnap meyvesi sağlığa sayısız faydasından dolayı tüm dünyada fonksiyonel bir ürün olarak kullanılmaktadır. Kırmızı hurma olarak da bilinen hünnap sadece belirli bölgelerde yetişir ve raf ömrü kısadır. Bu nedenle maalesef bu meyvenin taze tüketimi sınırlıdır. Hünnap meyvesinin besleyici özelliklerini iyileştirmek ve içerdiği biyoaktif bileşiklerin sağlık potansiyelini artırmak amacıyla bu meyve işlenerek reçel, meyve suyu, marmelat, şurup, jöle, şarap ve sirke gibi ürünler haline getirilir.

Tüm yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda hünnap meyvesinin birçok sağlık yararını göz önünde bulundurarak herkesin mevsimi geldiğinde kararında olacak şekilde hünnap meyvesi veya onlardan üretilen diğer fonksiyonel gıda ürünlerini tüketmesini öneririm. Bunun yanında unutulmaması gereken önemli bir nokta hünnap meyvesinin taze halinin dikkatli bir şekilde yıkandıktan sonra tüketilmesidir diyerek yazımı burada sonlandırıyorum.

Kaynaklar:

Aziza A.S., Potential Benefits of Jujube (Zizyphus Lotus L.) Bioactive Compounds for Nutrition and Health. Journal of Nutrition and Metabolism. 2016. 13 pages.

Hürkan, Y. K. (2019). Hünnap (Ziziphus jujuba Mill.) Meyvesi: Geçmişten günümüze tıbbi önemi. Journal of the Institute of Science and Technology, 9(3), 1271-1281.

Rashwan, A. K., Karim, N., Shishir, M. R. I., Bao, T., Lu, Y., & Chen, W. (2020). Jujube fruit: A potential nutritious fruit for the development of functional food products. Journal of Functional Foods, 75, 104205.

https://fdc.nal.usda.gov

Yazar Hakkında

Aycan EDE

Merhabalar ben Aycan EDE. 1996 İzmir doğumluyum. Lisans eğitimimi 2018 yılında Pamukkale Üniversitesi Gıda Mühendisliği bölümünde tamamladıktan sonra Ege Üniversitesi Gıda Mühendisliği Beslenme bilim dalında yüksek lisansa başladım. Yüksek lisans eğitimimi de Ocak 2023 itibari ile tamamladım. Aktif olarak alanımla ilgili araştırmalar yapmayı, kendimi geliştirmeyi ve yazı yazmayı seviyorum. Gıda hakkında öğrendiğim farklı bilgileri kendi tecrübelerimle de harmanlayarak sizlerle Gıda Notları sitesinde paylaşmaktan büyük bir mutluluk duyarım.

Tüm İçerikleri Görüntüle