Bugün turunçgiller familyasına ait Citrus fortunella olarak adlandırılan kumkuat meyvesinden bahsedeceğim.
Kumkuat Nedir?
Kumkuat meyvesi diğer adıyla kamkat, güzel kokulu, beyaz çiçekli yaklaşık 2,5-4,5 m arası boylanabilen bir kumkuat ağacının meyvesidir. Yuvarlak veya oval şeklinde, renk olarak altın sarısı, kırmızımsı ve turuncu çeşitleri vardır. İlk olarak Çin’de yayıldığı bilinmektedir. Dünya’da Çin dışında Japonya, Amerika, Kolombiya, Hindistan ve Güney Afrika gibi ülkelerde, ülkemizde ise Ege, Akdeniz ve Doğu Karadeniz bölgelerinde yetişmektedir. Tat olarak pulp kısmı ekşi olup kabuk kısmı tatlıdır. Ayrıca diğer turunçgiller ile karşılaştırdığımızda kumkuat kabuğu ile tüketilebilen bir meyvedir.
Kumkuatın Besin İçeriği
Kumkuatın besin içeriğine baktığımızda; enerji değeri 274 kalori, potasyum değeri 995 mg, 266 mg kalsiyum, 151 mg askorbik asit, 97 mg fosfor, 1,7 mg demir, 72,1 g karbonhidrat, 3,8 g protein, 0,4 g yağ, 0,40 mg riboflavin, 30 mg sodyum, 0,35 mg Tiamin, 2.530 IU A vitamini değerlerine sahiptir. Bahsettiğimiz değerler 100 gram kumkuat içindir. Bütün bunların haricinde kumkuat, karotenoidler, uçucu bileşenler ve flavonoidler bakımından oldukça zengin bir meyvedir. Ayrıca antioksidan ve diyet lifi özelliklerinin bulunmasından dolayı da sağlığımız için oldukça yararlıdır.
Kumkuatların 6 farklı türü vardır. Bu türler oval şeklinde olan Fortunella margarita, yuvarlak şeklinde olan Fortunella japonica, Fortunella polyandra, Fortunella crassifolia, Fortunella obovata ve Fortunella hindsii olarak sayılır.
Kumkuatın Sağlığa Olan Faydaları
Kumkuat içerisinde bulunan flavonoidler, askorbik asit ve karotenoid sebebiyle insan sağlığı açısından oldukça faydalı bir meyvedir. Yapılan birtakım araştırmalar sonucunda kamkat faydaları;
- Antikanser, antienflamatuvar, antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahiptir. Bu nedenle kanser ve kalp damar hastalıkları gibi kronik hastalıkların riskini azaltır.
- Kabuk ekstraktları LDL kolesterol ve lipit seviyelerini düşürür.
- İçermiş olduğu karotenoid sebebiyle göz hastalıkları riskini azaltır.
- Bazı ülkelerde solunum yolu hastalıkları tedavisinde kullanılmaktadır.
Kumkuat meyve olarak tüketiminin yanı sıra şekerleme, reçel, marmelat, meyve çayı, likör, şarap elde edilerek veya salata, pasta ve tatlılar içerisinde kullanılır. Ayrıca gıda endüstrisi dışında kozmetik sektöründe de kabuk uçucu yağı ve ekstraktları değerlendirilir.
Kaynakça
https://arastirma.tarimorman.gov.tr
Güneri ve ark., 2016. Farklı Fosfor ve Potasyum Düzeylerinin Kamkat (Fortunella margarita (Lour.) Swing)’ın Büyüme ve Gelişimine Etkileri. JAFAG 33 (1), 64-74.
Turgut D.Y., Topuz A., 2019.Kamkatın (Fortunella spp.) Biyoaktif Bileşenleri ve Biyolojik Aktiviteleri Turkish Journal of Agriculture – Food Science and Technology, 7(10): 1581-1588.