Önemli bir organik asit olan sitrik asit, düşük maliyete ve düşük toksiteye sahiptir. Bu sebeple gıda, ilaç, kimya, tarım ve kozmetik endüstrisi gibi birçok alanda kullanılabilir. Peki sitrik asit nedir? Kullanım alanları nedir? Sağlık üzerindeki etkileri nelerdir? Gelin hep birlikte inceleyelim.
Sitrik Asit Nedir?
Sitrik asit, oksidatif solunum yapan canlı organizmaların metabolizmasında kullanılan bir asit çeşididir. Bu asit birçok bitkinin meyve, tohum, gövde ve özsuyu kısımlarında doğal olarak bulunur. Limon ve misket limonu gibi gıdalar sitrik asidin önemli doğal kaynaklarından birkaçıdır. Bu asidin üretimi üç farklı yöntemle gerçekleşir. Bunlar; doğal kaynaklardan izolasyon, biyokimyasal sentez ve mikrobiyal fermantasyondur.
Peki Sitrik Asidin Gıda Endüstrisindeki Kullanım Alanları Nelerdir?
Suda çözünürlüğünün yüksek olması, lezzet ve aroma üzerinde olumlu etkilere sahip olması, oksidasyonu önlemesi ve ürünlerde asitliğin düzenlenmesinde kullanılması gibi gıda açısından oldukça önemli olan bir asit olmasından dolayı gıda endüstrisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Ayrıca bu organik asit bir gıda koruyucusudur ve E330 kodu ile ifade edilir. Aynı zamanda gıda koruyucuları arasında GRAS olarak tanımlanan bir maddedir.
- Birçok gıdada katkı maddesi olarak kullanılabilir. Bu gıdalara marmelat ve reçeller, konserveler, şekerleme ürünleri, dondurulmuş yiyecekler ve yağlar örnek olarak verilebilir.
- Sitrik asit gıdalara ekşi tat vermek, asitliği düzenlemek ve ürünü korumak amacıyla kullanılır. Bunlara meyve suları, gazlı ve gazsız içecekler ve hazır bitki çayları örnektir.
- Çökelmeyi ve oksidasyonu engellemek için şaraplarda kullanılabilir.
- Gıdaların kalitesini korumak ve raf ömürlerini uzatmak amacıyla bitkisel ve hayvansal yağlarda kullanılabilir.
- Ürünün su tutma kapasitesini arttırmak için dondurulmuş et ürünlerinde de kullanım alanlarına sahiptir.
Sağlık Üzerindeki Etkileri
Çeşitli virüslere karşı antimikrobiyal etki gösterir. Aynı zamanda soğuk algınlığı ve grip virüslerini inhibe edici özelliklere sahiptir. Ayrıca insanlarda kusma ve ishal gibi belirtiler gösterebilen noravirüslerin bulaşmasını önleyebilir ve bu hastalığın belirtilerinin şiddetini de azaltabilir.
Sitrik asit sağlığımız açısından birçok olumlu özelliğe sahip olmasına rağmen olumsuz etkiler de gösterebilir. Uzun süre yüksek miktarda tüketilirse karın ağrısına sebep olabilir. Ayrıca cilt ile temas ederse ciltte ve gözde kızarıklık ve ağrıya sebep olabilir.
KAYNAK
- Öztürk M, Erbaş M. Sitrik Asit Üretimi ve Saflaştırılması. GIDA 2021; 46(2): 296-310.