Gıda katkı maddeleri içerisinde yer alan renklendiriciler doğal ve yapay olarak ikiye ayrılır. Gıdaların görünümünü iyileştirmek, kendine özgü rengini korumak ve çeşitlilik kazandırmak gibi çeşitli kullanım alanları vardır. Günümüzde özellikle doğal renklendiricilerin yapay renklendiricilere göre daha fazla tercih sebebi olduğu görülmektedir. Çünkü yapay renklendiriciler tüketici sağlığı açısından oldukça zararlı olabilmektedir. Bugün bahsedeceğim konu paketli gıdalarda kullanılan yapay renklendiriciler sınıfında yer alan sunset yellow.
Sunset Yellow FCF Nedir?
Gün batımı sarısı anlamına gelen sunset yellow, C16H10N2Na2O7S2 formülüne sahip bir yapay renklendiricidir. E110 koduna sahip olan bu renklendirici suda iyi çözünmektedir. Kompleks bir kimyasal yapıya sahip olup sarı renkli bir toz şeklindedir. Üretimi diazotize sülfanilik asitin 2-naftol-6-sülfonik asitle birleştirilmesi şeklindedir. Sodyum tuzu olarak saflaştırılır ve bu şekilde kurutulur. Peki bu yapay renklendirici hangi gıdalarda kullanılmaktadır?
Sunset Yellow (E110) FCF Renklendiricisinin Kullanım Alanları Nerelerdir?
Sunset yellow FCF renklendiricisinin gıda sanayinde birçok kullanım alanı bulunmaktadır. Bunları maddeler halinde incelediğimizde;
- Meyve aromalı alkolsüz içeceklerde,
- Şekerleme ürünlerinde,
- Sakızlarda,
- Bisküvi, kek kremaları, gofret ve hububat ürünleri gibi fırıncılık ürünlerinde,
- Dondurmalarda, meyveli yoğurt, peynir ürünleri ve süt içerikli sos gibi süt ürünlerinde,
- Toz içecekler, krema tozları, hazır çorba, tatlı tozları ve soslar gibi toz karışımlarında,
Son olarak da reçel, jöle ve marmelat üretiminde kullanıldığını görebiliriz.
sunset yellow (E110) kullanım alanları
Bu kadar geniş bir kullanım alanına sahip olan bu renklendirici (E110) zararlı mıdır?
Yapay yollarla elde edilen renklendiricilerin gıda ürünlerinde kullanımına Türk Gıda Kodeksi tarafından belirli sınırlamalar konulmuştur. Çünkü yapay renklendiriciler fazla miktarda tüketildiği takdirde çeşitli sağlık sorunlarına yol açıyor. Bu sağlık sorunlarına baktığımızda astım, migren, deri döküntüleri, kanser, tiroid, aşırı duyarlılık ve erken doğum gibi rahatsızlıkları görebiliriz. Ayrıca en çok tartışılan konulardan birisi de çocuklar üzerindeki olumsuz etkisi. Çünkü özellikle çocuklar üzerinde davranış bozukluğuna, dikkat eksikliğine ve hiperaktiviteye sebep olabilmektedir. Bu tür yapay renklendiricilerin kullanıldığı gıda ürünleri genellikle çocukların severek tükettiği ürünlerdir. Her ne kadar kodeksin belirlediği sınırlara göre konulsa da bu gıdaların fazla ve sık tüketilmesiyle sağlık yönünden olumsuz etkiler oluşur.
Gıda ürünlerini satın aldığımızda içerik kısmını okuyarak o gıdanın içerisinde yapay renklendirici olup olmadığını öğrenebiliriz. Böylelikle sunset yellow gibi yapay renklendirici bulunan gıda ürünlerini tüketirken daha dikkatli olabiliriz.
Kaynakça
Berktay E.A., 2014. Sunset Yellow FCF’nin (E110), Tavukların Timus ve Bursa Fabricii’sinin Embriyonik Gelişimi Üzerindeki Etkisinin Histolojik ve Enzim Histokimyasal Yöntemlerle Belirlenmesi.
Dinç M., Arıcı M., 2008. Gıdalara Katılan Suda Çözünen Bazı Sentetik Boyaların Belirlenmesi. Türkiye 10. Gıda Kongresi.
Rovina ve ark., 2016. Highly Sensitive Determination of Sunset Yellow FCF (E110) in Food Products Based on Chitosan/Nanoparticles/MWCNTs with Modified Gold Electrode.: Earth and Environmental Science.
Sezgin C.A., Ayyıldız S., 2019. Çocukların Tükettiği Atıştırmalık Gıdalarda Kullanılan Renklendiricilere İlişkin Bir Araştırma. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi.
Tayşi S., 2018. Gaziantep İlinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan 3-18 Yaş Grubu Çocukların Beslenme Durumlarının ve E-110 Katkı Maddesi Bulunan Besinlerin Tüketim Miktarlarının Saptanması.