Bu yazımda günümüzde insan diyetinde tüketimi oldukça artan, sağlığımız için faydalı bir meyve olan avokadodan bahsedeceğim. İlk olarak avokado, Lauraceae familyasına ait birçok türü bulunan bir meyvedir. Anavatanı Meksika olan bu meyve, günümüzde Akdeniz ve Güney Ege sahillerinde yetiştirilmektedir. Timsah armudu ve tereyağı meyvesi olarak da adlandırılan avokado, Meksika tipi, Guatemala tipi ve Doğu Hindistan tipi olmak üzere üç farklı türü yaygın olarak tüketilmektedir. O zaman bu değerli meyvenin bileşimine ve özelliklerine şöyle bir bakalım.
Avokado Besin Değeri ve Bileşimi
Avokado besin değeri yetiştirme koşullarına ve olgunlaşma sürelerine göre farklılık gösterir. Genel olarak bileşimine baktığımızda, %75’i meyve etinden oluşur. Bu yenilebilir kısmın bileşiminde su içeriği yaklaşık %72 civarındadır. 100 gramında 167 kcal enerji bulundurarak insan vücudunda iyi bir enerji sağlar. Yağ içeriği ise %15 oranlarındadır. Hatta tereyağı meyvesi olarak adlandırılmasının sebebi yağ içeriğinin yüksek olmasından dolayı olduğu söylenir.
%6,8 oranında lif, potasyum, magnezyum gibi mineraller ve çeşitli vitaminler bakımından zengin olması bazı tüketiciler için diyette vazgeçilmez bir meyve olabilmektedir. Bunlarla birlikte %8,64 karbonhidrat, %1,96 protein, %1,66 kül içeriğine, klorofil, karotenoid gibi pigmentler, fenolik bileşikler ve şeker içeriğine sahiptir.
Yağ asitleri bakımından baktığımızda, tekli doymamış, çoklu doymamış ve doymuş yağ asitleri bakımından oldukça zengindir. Özellikle yüksek oranda oleik asit içermesi hem kolay sindirilebilirlik hem de meyvenin karakteristikliği yönünden oldukça önemli olabilmektedir.
Avokadonun Özellikleri ve İnsan Sağlığına Etkileri
- Görünümü armut şeklinde, yeşil, kırmızı ve erguvani renk çeşitleri bulunan eti beyazımsı bir meyvedir. Tat olarak keskin, buruk, acı ve ekşi gibi çeşitleri vardır. Genellikle avokadonun duyusal özellikleri olgunlaşma sürecine bağlı olarak değişir.
- Polifenol ve fitosterol gibi fitokimyasallar bakımından zengindir.
- Sağlık açısından önemli bir meyve olan avokado, kanser, diyabet, obezite ve kardiyovasküler hastalıkları önlemeye yarar. Aynı zamanda kolesterol düzeyinin azalmasında etkilidir.
- Antioksidan kapasitesi yüksektir. Antifungal ve antiinflamatuvar aktivitesi vardır. Lipit oksidasyonu önler. Ayrıca oksidatif stresi azaltır.
- İnsülin salınımını azaltır. Kan glukoz kontrolünü sağlar.
- Göz ve deri sağlığına olumlu etkileri bulunur.
Sonuç olarak baktığımızda avokado tüketiminin sağlığımız açısından oldukça önemi bulunuyor. Özellikle günümüzde diyet beslenen tüketiciler tarafından çokça tercih edilmekte. Avokadonun yüksek kalorili bir meyve olmasından dolayı aşırı tüketiminden de kaçınmak gerek. Araştırmacılar tarafından günde yarım avokadonun tüketilmesi yeterli görülmektedir.
KAYNAKÇA
Demircan B., Velioğlu Y.S., 2021. Avokado: Bileşimi ve Sağlık Üzerine Etkileri. Akademik Gıda 19(3) 309-324.
Yurt M., Demirel Z.B., 2017. Sağlıklı Beslenmede Avokadonun Yeri. Bes. Diy. Derg. 45(2):161-170