Fonksiyonel gıdaları ve yararlarını hepimiz biliriz. Peki fonksiyonel gıdalardan biri olan diyet lifi ve faydalarını? Diyet liflerinin kan şekeri seviyesini kontrol altına aldığını biliyor muydunuz? Peki ya kolon kanseri riskini azaltmada önemli bir rol aldığını? Gelin hep birlikte faydalarını saymakla bitiremeyeceğimiz diyet liflerini ve özelliklerini inceleyelim.

Diyet Lifi Nedir?

Sağlıklı beslenmek isteyenler için önemli bir kaynak olan diyet lifleri, sindirim enzimlerine direnç gösteren bitkisel bileşiklerdir. Bununla birlikte ince bağırsakta sindirimi ve emilimi gerçekleşmemesine rağmen kalın bağırsakta probiyotik mikroorganizmalar tarafından fermente olabilir.

Tahıllar ve meyve sebzelerin içerisinde yer alır. Diyet lifi, gıdalarda farklı oranlarda bulunmaktadır. Bu farklılığa cins, çeşit, yetiştirme koşulları, olgunluk derecesi ve doku tipi gibi faktörler sebep olur. Mesela, meyve ve sebzeler hububat ürünlerine göre daha az lif içeriğine sahiptir.

Diyet lifleri ikiye ayrılır. Bunlar; su içerisinde çözünen lifler ve suda çözünmeyen liflerdir. Suda çözünen liflere pektinler, gamlar ve musilajlar örnek olarak verilebilir. Suda çözünmeyen liflere ise selüloz, hemiselüloz ve lignin örnektir. Sağlıklı beslenmek için her iki lif grubunu da içeren gıdaların alınması gerekir. Ayrıca her iki lif türünü bir arada tüketmek, hastalıklarla mücadele etmede daha iyi sonuçlar almamızı sağlar.

Bazı Diyet Lif Çeşitleri:

Pektin

Bitkilerin hücre duvarında bulunan polisakkaritlerdir. Turunçgillerin kabuk kısımlarından ve elma posasından elde edilir. Ayrıca jelleştirici özelliği sayesinde gıda endüstrisinde kıvam verici olarak kullanılmaktadır. Örneğin tam tahıllar, elma, baklagiller, lahana ve kök sebzeler pektin içerir.

Gamlar

Gamlar, yüksek viskozite ve jelleşme özelliğine sahiptir. Bu nedenle gıdalarda tekstür yapısının iyileştirilmesi için gıda katkı maddesi olarak kullanımı yaygındır. Yulaf ezmesi, kuru fasulye, baklagiller örnektir.

Lignin

Hücre çeperine sertlik ve sağlamlık kazandırır. Ayrıca kalın bağırsakta kanser oluşumunu engelleyici özelliklere sahiptir. Örneğin sebzeler ve un.

Selüloz

İnsanlarda selülaz enzimi üretimi olmadığından selüloz sindirimi gerçekleşmez. Bu nedenle diyet lifi özelliğine sahiptir. Tam tahıllar, kepek, bezelye, kök sebzeler ve elma örnektir.

Diyet Lifinin Faydaları

  • Mide ve ince bağırsakta tokluk hissi yaratır. Bu sayede obeziteyi engellemede etkin bir rol oynar.
  • Bağırsakta biriken zararlı bileşiklerin atılmasını sağlar.
  • Safra asitlerini bağlayarak kolesterolü düşürmeye yardımcıdır.
  • Tansiyon, hemoroit ve diyare gibi rahatsızlıklara iyi gelir.

Son olarak günlük alınması gereken miktardan daha fazla diyet lifi vücuda alınırsa karında şişkinlik, gaz ve ağrıya sebep olur.

KAYNAKLAR

  1. Salçın N, Ercoşkun H. Diyet Lifi ve Sağlık Açısından Önemi. Akademik Gıda 2021; 19(2): 234-243.
  2. Arslan S, Erbaş M. Selüloz ve Selüloz Türevi Diyet Liflerin Özellikleri ve Fırın Ürünlerinde Kullanım İmkanları. Gıda 2014; 39(4): 243-250.
  3. Ergene E, Bingöl E. Diyet Lif İçeriği Yüksek Bazı Gıdalar ve Beslenme Üzerindeki Etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2019; 3(1): 70-78.

Yazar Hakkında

Medine KARAAYTU

Merhabalar, ben Medine Karaaytu. 1999 Kartal/ İstanbul doğumluyum. Ankara Üniversitesi’nde Gıda Mühendisliği 3.sınıf öğrencisiyim. Kocaeli’nde yaşıyorum. Kendimi geliştirmeyi, kitap okumayı ve araştırma yapmayı çok severim.İnsanların gıda farkındalığını arttırmak ve daha bilinçli bir toplum hedefi doğrultusunda çalışmalarımı sizinle paylaşmak isterim.

Tüm İçerikleri Görüntüle