İftar sofralarımızın vazgeçilmezi olan hurmanın besin değerinden ve faydalarından bahsedeceğim bu yazımda. İlk olarak hurma, Arecaceae familyasına ait bir palmiye türüdür. Perikarp ve çekirdekten oluşur. Yaklaşık 100 yıl ömrü vardır. Kökeni Kuzey Afrika ve Orta Doğu’dan gelir. Çeşitli türleri bulunan hurmanın ticari olarak en yaygın kullanılan türü Phoenix dactylifera’dır. Khalal, Rutab ve Tamer olmak üzere üç farklı olgunlaşma aşamasından geçerek tüketilebilir hale getirilir. Gelin şimdi bu değerli meyvenin besin değerine ve faydalarına bir bakalım.
Hurmanın Besin Değeri
Hurma, %85-90 oranında perikarp, %6-15 oranında ise çekirdekten oluşur. %70-80 oranında yüksek karbonhidrat içermesinden dolayı iyi bir enerji kaynağı olabilmektedir. %5,2 oranında posa, %2,9 lipit ve %3,0 protein içeriğine sahiptir. Ayrıca değişen miktarlarda 23 tür aminoasit içeriğine sahiptir. Bu miktar %2,3-5,6 arasındadır. Bunların içeriğinde aspartik asit, glisin, valin, lösin, prolin, histidin ve arginin gibi aminoasitler bulunur.
Yağ içeriği düşüktür. Düşük oranlarda içerisinde linoleik ve oleik asitte bulunduran 15 farklı yağ asidi bulundurur. Kalsiyum, magnezyum, demir, potasyum, çinko ve flor gibi mineral içeriğine sahiptir. Aynı zamanda A vitamini, C vitamini, niasin, tiamin ve riboflavin vitaminleri içerirler.
Hurmanın Faydaları
- İyi bir antioksidan kaynağıdır. Bu sebeple kanserden ve birçok hastalıktan koruyucu etkisi bulunur.
- Mide rahatsızlıklarına iyi gelmektedir. Özellikle ülser tedavisinde kullanılabilir.
- Fitokimyasallar bakımından zengindir. Hurmanın içeriğinde en önemli fitokimyasallardan biri de karotenoidlerdir. Özellikle lutein ve beta karoten içeriği yüksektir.
- Fenolik bileşik çeşidi fazladır.
- Hurma, şeker içeriği yüksek bir meyvedir. Buna rağmen glisemik endeksi düşüktür.
- Yüksek demir ve mineral içeriği sebebiyle hamilelikte ve doğum sonrasında faydalı bir gıda olarak tüketilebilmektedir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi vardır.
Karbonhidrat içeriği yüksek bir meyvedir. Karbonhidrat oranının yüksek olmasına rağmen glisemik indeksi çok yüksek değildir.
Sonuç olarak, değerli bir meyve olan hurma besin değerlerince zengin ve faydalı bir besindir. Hurma meyvesinin yanı sıra yağı ve çekirdeği de tüketilmektedir. Özellikle hurma çekirdeği antioksidan bakımından oldukça zengindir. Yağı, çekirdeği, taze ve kuru meyve olarak tüketilmesinin haricinde pekmez, sirke, marmelat ve katkı maddesi olarakta kullanımı mevcuttur. Fakat kalori değeri yüksek olmasından dolayı aşırı tüketimi önerilmemektedir.
Kaynakça
Aktürk Z ve ark. 2012. Besin Değeri ve Sağlık Açısından Hurma (Phoenix dactylifera) Konuralp Tıp Dergisi;4(3):62-68.
Aslan S., Şanlıer N., 2018. Hurmanın (Phoenix dactylifera) Bileşimi ve Antioksidan Özellikleri. Bes Diy Derg;46(2):176-182.