Bu yazımda sizlere sağlığımız açısından oldukça önemli bir karbonhidrat çeşidi olan inülinden bahsetmek istiyorum. Bu karbonhidrat çeşidi; bakteri, mantar ve bitkilerden elde edilebilen fruktan yapısında yararlı bir bileşendir. Fruktozdan oluşan inülin, kalori değeri olmayan bir bileşendir. Bunun sebebi bu bileşenin insan gastrointestinal sistemi tarafından salgılanan enzimlerle sindirilemez özellikte oluşudur.
Prebiyotikler, kolonda bulunan yararlı bakterilerin çoğalmasını sağlayan, kalın bağırsağa kadar sindirilmeden gelip kolon sisteminde kalan besin bileşenleridir. İnülin, prebiyotik özellikte bir gıda lifi olabilir. Bu özellik bağırsakta bulunan probiyotik mikroorganizmalar tarafından inülinin fermente edilmesiyle birlikte kazanılır.
Soğan, pırasa, sarımsak, hindiba ve enginar gibi birçok sebzede doğal olarak inülin bulunur. Bununla birlikte gıda endüstrisinde sukrozdan sentezlenerek veya hindiba köklerinden ekstrakte edilerek de bu gıda bileşeninin üretimi gerçekleşebilir.
İnülin; jel, kıvam verici ve tatlandırıcı gibi farklı özelliklere sahiptir. Bu özellikleri sayesinde gıda endüstrisinde çeşitli amaçlarla kullanılabilir. Örneğin, hindibadan elde edilen inülin gıda katkı maddesi olarak gıda endüstrisinde yer alır.
İnülinin Sağlığımız Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
- Kalsiyum mineralinin emiliminin arttırılmasını sağlayarak bir kemik erimesi rahatsızlığı olan osteoporozun görülme riskini azaltır.
- Bağırsakta bulunan yararlı Lactobacilli ve Bifidobacteria türlerinin büyümesine katkıda bulunarak kalın bağırsak sağlığını olumlu yönde etkiler.
- Karaciğerde yağ yapımını azaltır.
- Kolon kanserini önlemede etkilidir.
- Lipit metabolizması üzerinde olumlu etkilere sahiptir.
- Diğer karbonhidratlara göre daha düşük enerji değerine sahip olması açısından oldukça önem taşır. Bu sayede yüksek kalorili besinler yapılırken besinlerin toplam enerjisini düşürmek amacıyla yağ ve şeker yerine inülin kullanılabilir.
- Magnezyum mineralinin biyoyararlılığını arttırır.
- Kardiyovasküler hastalıkların oluşma riskinin azaltılmasında etkilidir.
- Kabızlık ve ishali önler.
- Kan şekerinin düzenlenmesinde rol oynar.
- Kalp ve damar hastalıklarını riskini azaltır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi inülin, sağlığımız açısından pek çok yararı olan bir gıda lifidir. Bunların yanı sıra bazı besinlere eklenen bu gıda lifi, eklendiği besinin içeriğinin zenginleştirilmesine katkıda bulunur ve besinin posa içeriğinin arttırılmasını sağlar. Tüm bu sebeplerden ötürü bu gıda lifine beslenmemizde daha sık yer vermeliyiz.
KAYNAKLAR
- Yabancı N. İnülin ve Oligofruktozların İnsan Sağlığı ve Beslenmesi Üzerine Etkileri. Akademik Gıda 2010; 8 (1): 49-54.
- Kaya Y, Şahin E, Dertli E. Önemli Bir Prebiyotik Olarak İnülin. Mas International Conference On Mathematics – Engineering – Natural &Medical Sciences-V May 2-5, 2019 Erzurum-Turkey Page 911-917.
- Taşdemir A. Probiyotikler, Prebiyotikler ve Sinbiyotikler. Kastamonu Sağlık Akademisi 2017; 2(1): 79- 80.