Balık, ceviz, keten tohumu ve semizotu gibi besinlerin faydalarını hepimiz biliriz. Peki bu besinlerin doğal omega-3 yağ asidi kaynaklarından biri olduğunu? Gelin hep birlikte omega-3 yağ asitlerini ve bu yağ asitlerinin sağlığımız üzerindeki etkilerini inceleyelim.
Yağ Asitleri Nedir?
Elzem yağ asitleri, vücudun üretemediği yağ asitleridir. Bu yüzden bu yağ asitlerinin mutlaka besinlerle alınması gerekir. Vücutta n-3 ve n-6 olmak üzere iki çeşit elzem yağ asidi bulunur. Bunlardan biri olan omega-3 yağ asitleri, 18 karbonlu ve üç çift bağ içeren α-linolenik asitten oluşur. Bu yağ asitleri uzun zincirlidir ve çok sayıda doymamış çift bağ içerir. Omega-3 yağ asidinin eksikliğinde yorgunluk, kuru cilt, kırılgan saçlar ve tırnaklar, kabızlık, depresyon, unutkanlık ve eklem ağrısı gibi belirtiler görülür.
Omega-3 Yağ Asidi Kaynakları Nelerdir?
- Keten tohumu yağı, ceviz yağı gibi bazı bitkisel yağlar
- Deniz planktonları
- Kabuklu yemişler
- Çinekop, uskumru, alabalık, ringa, ton balığı gibi yağlı balıklar
- Yeşil yapraklı sebzeler
İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Hastalıkların önlenmesinde ve tedavisinde güvenle kullanılabilen omega-3 yağ asitleri, sağlımız için oldukça önemli etkilere sahiptir;
- Kalp ve damar hastalıklarına iyi gelir.
- Prostat, göğüs, akciğer ve bağırsak kanserlerinin önlenmesinde etkilidir.
- Diyabet ve kardiyovasküler rahatsızlıklar üzerinde olumlu etkileri vardır.
- Kan pıhtılaşması riskini azaltır.
- LDL kolesterolün düşürülmesinde etkilidir.
- Alzheimer, depresyon ve şizofreni gibi hastalıkların önlenmesinde önemli etkiye sahiptir.
- İmmün sistemin güçlenmesinde etkilidir.
- Beyin kılcal damarlarında trombozun oluşumunu engellemeleri sayesinde trombotik felç riskinin azalmasında önemli bir rol alır.
- Cilt problemlerine iyi gelir.
- Eklem iltihabı hastalığının eklemlerde şişme, hareket zorluğu, ateş ve halsizlik gibi belirtilerinin azaltılmasında ve bu hastalığın önlenmesinde önemli etkiye sahiptir.
- Hamileliğin son üç ayında ve bebeklik döneminde beyin, retina ve sinir sisteminin gelişimi üzerinde olumlu etkileri vardır. Ayrıca hamilelik döneminde yeterli miktarda n-3 yağ asitlerinin tüketilmesi ile prematüre doğum riski azaltılmış olur.
Kan viskozitesini azaltmalarından dolayı kanama riski olan kişiler bu yağ asitlerini içeren kaynakları dikkatli kullanmalıdır.
KAYNAKLAR
- Çelebi Ş, Kaya H, Kaya A. Omega-3 Yağ Asitlerinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi 2017; 32(2): 105-112.
- Demirel B, Bilsel A, Yeşilçubuk N. Tüketicilerin Omega-3 Yağ Asitleri ile Zenginleştirilmiş Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Tutum ve Tercihleri. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi 2021; 25: 485-492.
- Turan H, Erkoyuncu İ, Kocatepe D. Omega-6, Omega-3Yağ Asitleri ve Balık. Yunus Araştırma Bülteni 2013; (2): 45-50.
- Caferoğlu Z , Özel H. Omega-3Uzun Zincirli Çoklu Doymamış Yağ Asitleri ve Fenilketonüri. Bes Diy Derg 2018; 46(3): 285-293.