Fonksiyonel ürünlerde kullanım alanı gittikçe genişleyen peynir altı suyunun sağlığımız üzerinde olumlu birçok etkisi vardır. Bunlardan bazıları antioksidan, antibakteriyel, hipokolesterolemik ve antikarsinojik etkidir. Tüm bu etkileriyle birlikte peynir altı suyuna olan ilgi artmıştır. Bu yazımda sizlere peynir altı suyu ve peynir altı suyunun faydalarından bahsetmek istiyorum.
Peki Peynir Altı Suyu Nedir?
Peynir yapımı esnasında pıhtının kesilmesi sonucunda elde edilen peynir altı suyu, yeşilimsi- sarı renkte bir süt yan ürünüdür. Bu yan ürün zengin besin içeriğine sahiptir. Peynir altı suyunun bileşimi ve özellikleri; kullanılan sütün kalitesine, üretilen peynirin çeşidine, pıhtılaştırmanın asit veya maya ile yapılıp yapılmadığına, pıhtılaştırma sıcaklığına, süresine ve pıhtının parçalanma biçimine göre değişmektedir. Genel olarak bileşiminde laktoz, serum proteinleri, yağ, suda çözünen vitaminler ve mineraller bulunur.
Peynir Altı Suyunun Faydaları Nelerdir?
- Tümör oluşumunu engelleyerek kanser riskini azaltır.
- Hipertansiyona karşı koruyucu etki gösterir.
- Obezite oluşumunu engellemede rol alır.
- Kemik gelişimi ve korunması üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Bu sayede osteoporoz oluşumunu engelleyebilir.
- Sindirimi kolaylaştırır.
- Bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar.
- Yaraların iyileşmesinde etkilidir.
Peynir Altı Suyunun Kullanım Alanları
Peynir altı suyu, herhangi bir işleme tabii tutulmadan kullanılabilir. Bunun yanı sıra kurutma, konsantre etme veya fermantasyon yoluyla da birçok alanda ve çeşitli ürünlerin üretiminde kullanılabilir. Eğer bu ürün herhangi bir işlem tutulmadan çevreye atılırsa önemli miktarda çevre kirliliğine sebep olur. Bununla birlikte zengin besin içeriğine sahip olmasından dolayı ekonomik kayba da yol açar. Peynir altı suyunun endüstride kullanılmaya başlanmasıyla hem çevre kirliliğinin hem de gıda kayıplarının azaltılmasında önemli bir adım atılmış oldu.
Peynir altı suyunun kullanım alanlarından bazıları:
- Dil, Mysost, Ricotta ve lor peyniri gibi çeşitli peynirlerin üretimi,
- Yoğurt, ayran, tereyağı ve dondurma üretimi,
- Vitamin B12 üretimi,
- Laktoz, etil alkol ve biyogaz üretimi,
- Tarımsal ilaçların üretimi,
- Alkolsüz ve hafif alkollü içecek üretimi,
- Hayvan besleme,
- Maya ve sirke üretimi,
- Besin değerini artırıcı bir katkı maddesi olarak ekmek ve fırın ürünleri üretimi,
- Yenilebilir ambalaj materyali üretimi ve
- Tarhana üretimi
gibi birçok alanda kullanılabilir.
KAYNAKLAR
- Güzeler N, Esmek E, Kalender M. Peyniraltı Suyu ve Peyniraltı Suyunun İçecek Sektöründe Değerlendirilme Olanakları. Çukurova Tarım Gıda Bil. Der. 2017; 32(2): 27-36.
- Yerlikaya O, Kınık Ö, Akbulut N. Peyniraltı Suyunun Fonksiyonel Özellikleri ve Peyniraltı Suyu Kullanılarak Üretilen Yeni Nesil Süt Ürünleri. GIDA 2010; 35 (4): 289-296.
- Dinçoğlu A, Ardıç M. Peynir Altı Suyunun Beslenmemizdeki Önemi ve Kullanım Olanakları. Harran Üniv. Vet. Fak. Derg. 2012; 1(1): 54-60.
- Yüksel A, Yüksel M, Ürüşan H. Peynir Altı Suyunun Çeşitli Özellikleri ve Kullanım Olanakları. KSÜ Mühendislik Bilimleri Dergisi 2019; 22(3): 114-125.