Hijyen kelimesini günlük hayatta oldukça sık kullanırken sanitasyon kelimesi ise bize biraz yabancıdır. Gıda endüstrisinde ise oldukça önemli bir yere sahiptir bu kavramlar. Gıdaların bozulmaması, sağlık açısından zararlı hale gelmemesi için üreten ve pazarlayan işletmelerde hijyen ve sanitasyon önemlidir. Kavramların tanımlarına bakalım.
Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre hijyen; sağlıklı ve kusursuz gıda üretimini sağlamak amacıyla gıdaların üretim, işleme, depolama ve dağıtımları sırasında gerekli kurallara uyulması ile gerekli önlemlerin alınması olarak açıklanmıştır. Hijyenden bahsetmişken temiz ve hijyen kelimelerinin aynı anlama gelmediğini de belirtmek istiyorum. Temizlik, herhangi bir şeyin üzerindeki gözle görülebilen kirlerin ortadan kaldırılmasıdır. Hijyen ise sağlığa zarar verebilen mikroorganizmalardan arındırmak olarak tanımlanır.
Sanitasyon; Latince ‘Sanitas’ kelimesinden türemiştir. Ve sağlık anlamına gelir. Gıda endüstrisinde sanitasyon; hijyenik ve sağlık koşullarının oluşturulması ve korunması çerçevesinde alınan tüm önlemler olarak ifade edilir. İşletme sanitasyonu ürün güvenliği ve sağlık açısından oldukça önemlidir. Gıda ve çevre sanitasyonu üretim, işletme, depolama, servis, personel, ekipman, vb. gibi konuların tamamında bir bütün olarak ele alınmalıdır.
Kısaca gıda hijyeni; gıda işletmelerinde üretilen gıdaların sağlığı, temizliği ve kalitesi ile ilgili konuları içeren bilimdir. Yapılacak işleri ve alınacak önlemleri içeren bilime ise sanitasyon denir. Bu uygulamaların amacı tüketiciler için sağlıklı, güvenilir, temiz ve kaliteli gıdalar üretmektir.
Kaynak1: Tayar M., Hecer C., Hazır Yemek Sistemleri, Dora, Bursa, 2016
Kaynak2: Nazlı B., İzgi Ş., Gıda İşletmelerinde Hijyen ve Sanitasyon, İstanbul Üni. Veterinerlik Fak. Der., 23(1), 73-89, 1997.
Kaynak3: Sarıcan C., Gıda Sektöründe Hijyen, Akademik Gıda Dergisi.
(https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1190465)
Kaynak4: Çetin S.A., Şahin B., Gıda Güvenliğinde Risk Faktörleri ve Hijyenin Önemi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5/Special issue2 (2017) 310-321.